Ba mẹ nào có con biếng ăn chắc chắn sẽ phải rất đau đầu thường trực. Việc thiết kế thực đơn cho trẻ cũng như tìm những phương pháp điều trị biếng ăn ở trẻ em luôn luôn không phải là một vấn đề đơn giản. Theo nhiều chuyên gia dinh dưỡng, biếng ăn hay chán ăn là tình trạng trẻ ăn ít hơn 1/2 so với khẩu phần ăn theo tuổi hoặc theo thời gian bữa ăn kéo dài trên 30 phút. Biếng ăn kéo dài sẽ gây ảnh hưởng đến quá trình phát triển thể chất và tinh thần của trẻ. Nếu bố mẹ thắc mắc về cách thiết kế thực đơn cho bé sao cho khoa học thì nên tham khảo những hướng dẫn dưới đây.
Hướng dẫn nguyên tắc thiết kế thực đơn
Xây dựng thực đơn dựa trên tháp dinh dưỡng
Khi thiết kế thực đơn cho trẻ, bạn nhất thiết phải căn cứ trên tháp dinh dưỡng và cân đối các nhóm thực phẩm. Không nên quan niệm thực đơn gồm nhiều thịt cá hay đồ bổ dưỡng nói chung là tốt, điều quan trọng nhất là phải đủ chất và cân bằng các nhóm dinh dưỡng.
Thay đổi món ăn liên tục
Bạn nên thay đổi món ăn liên tục để bé cảm thấy mới lạ. Không nên chiều trẻ bằng cách cho bé ăn liên tục một món yêu thích, điều này có thể làm bữa ăn của bé mất cân đối không có lợi cho hệ tiêu hóa của bé. Bạn có thể sáng tạo ra nhiều món mới lạ, cách nấu mới lạ để khám phá thêm nhiều món mà trẻ thích.
Các món ăn nên được trang trí đẹp mắt
Bạn đừng nghĩ chỉ có người lớn mới bị hấp dẫn bởi các món ăn trang trí đẹp mắt. Hãy dành thời gian để thu hút sự chú ý của trẻ bằng các trang trí món ăn bắt mắt. Chẳng hạn, sử dụng cơm để trang trí hình người, các loại trái cây cắt tỉa trang trí thêm sinh động.
Ngoài ra, cần hạn chế đồ ăn vặt, hạn chế các thức ăn chiên xào nhiều dầu mỡ gây khó tiêu cho trẻ, thức ăn ứ đọng lại làm mất cảm giác ngon miệng nên sẽ tạo thành vòng lẩn quẩn giữa biếng ăn và thức ăn tích trệ hoàn toàn không tốt cho bé.
Hãy giúp bé tập trung vào bữa ăn và không chơi đồ chơi cũng như xem màn hình điện tử. Nên tập luyện cho trẻ tự xúc ăn giúp bé cảm nhận thức ăn tốt hơn. Bên cạnh đó, nên sử dụng các loại thuốc hỗ trợ tiêu hóa có nguồn gốc từ dược liệu để giúp bé tiêu hóa tốt hơn, giảm chứng tích thực hiệu quả hơn, từ đó ăn ngon miệng hơn.
Gợi ý bảng thực đơn cho trẻ biếng ăn
Đối với trẻ 3 tuổi, cần cho trẻ ăn 5 bữa ăn/ngày. Trong đó, 2 bữa chính (trưa và chiều) nên cho trẻ ăn cơm, cho bé uống sữa 2 – 3 lần/ngày. Lượng thịt mỗi bữa ăn khoảng 10g là đủ nhu cầu của trẻ. Bố mẹ có thể tham khảo thực đơn cho trẻ biếng ăn dưới đây.
Bữa sáng | Bữa trưa | Bữa xế | Bữa chiều | Bữa tối |
Sữa đậu nành/ sữa bò Bánh mì kẹp phô mai |
Cơm Đậu + thịt + trứng chiên Canh cua mồng tơi rau đay Chuối |
Súp thịt bò khoai tây | Cơm Thịt bò xào giá Canh rau ngót nấu thịt Hồng xiêm |
Cháo trứng |
Cháo thịt bằm Chuối |
Cơm Thịt viên sốt cà Canh rau ngót nấu thịt nạt Quýt ngọt |
Sữa Bánh gato |
Cơm Thịt rim nước mắm Canh cải nấu cá Chuối tiêu |
Chao gan |
Cháo thịt gà Quýt ngọt |
Cơm Cá sốt cà chua Canh cải nấu tôm Xoài chín |
Cháo đậu + bí đỏ | Cơm Đậu hũ dồn thịt Su su xào thịt Đu đủ |
Cháo lươn |
Hướng dẫn cách điều trị biếng ăn cho trẻ
Nếu sau khi bạn đã áp dụng nhiều thực đơn khác nhau, trang trí thức ăn đã vô cùng sáng tạo nhưng vẫn không thể giúp bé ăn một cách thèm thuồng, có thể bé cần dùng thuốc điều trị biếng ăn để lấy lại cảm giác ngon miệng cho trẻ.
Trên thị trường hiện nay, để điều trị biếng ăn cho trẻ có 2 loại thuốc. Nhóm tân dược có tác dụng kích thích thèm ăn (cystein, cyproheptadine…) tác động trực tiếp đến trung khu thần kinh trung ương gây cảm giác thèm ăn nên hiệu quả nhanh nhưng kém bền vững. Nhóm dược liệu theo nguyên lý y học cổ truyền tác động lên tỳ vị giúp điều hòa hoạt động của các tạng phủ của cơ thể, lại vừa có tác dụng kích thích tiêu hóa nên vừa trị chứng vừa trị gốc rất hiệu nghiệm.
Do cơ chế của nhóm dược liệu trị biếng ăn gián tiếp thông qua bồi bổ tỳ vị nên hiệu quả trên làm sàng chậm hơn nhưng an toàn hơn và bền vững hơn. Đặc biệt, sử dụng thuốc điều trị biếng ăn từ dược liệu rất phù hợp với xu hướng ưu chuộng các sản phẩm thân thiện thiên nhiên trong giai đoạn hiện nay.
Bổ sung cho trẻ biếng ăn
Tất cả các vi chất đều quan trọng và cần thiết cho sự phát triển của trẻ. Tốt nhất là bổ sung các vi chất thông qua ăn uống là có lợi nhất cho cơ thể của trẻ. Nếu khẩu phần ăn của trẻ không cung cấp đủ (do trẻ ăn ít) thì có thể xem xét bổ sung cho trẻ biếng ăn các chất dưới đây.
Vitamin nhóm B
Vitamin nhóm B đóng vai trò quan trọng của các enzyme, protein điều tiết các phản ứng hóa học trong cơ thể, rất quan trọng trong chuyển hóa thức ăn thành năng lượng và các chất cần thiết khác. Do đó, các vitamin nhóm B là câu trả lời đầu tiên cho câu hỏi trẻ biếng ăn cần bổ sung gì.
Các vitamin nhóm B còn đóng vai trò quan trọng của hoạt động thần kinh (vitamin B1, B2), hỗ trợ hệ thống miễn dịch và trợ giúp cơ thể trong việc duy trì sức khỏe của các tế bào máu đỏ, hệ thần kinh (vitamin B6), cần thiết cho quá trình tổng hợp ADN để tạo nên tế bào mới, trong đó quan trọng nhất là hồng cầu (vitamin B9).
Chất xơ
Chất xơ là thành phần không thể tiêu hóa có rất nhiều trong rau củ quả mà con người ăn hằng ngày. Tuy nhiên, khi trẻ biếng ăn (hoặc trẻ không thích ăn rau quả) thì khả năng trẻ bị thiếu chất xơ rất cao. Chất xơ không có giá trị dinh dưỡng, nhưng chất xơ lại đóng vai trò quan trọng trong việc kích thích hoạt động của ruột già, tạo phân. Do đó, khi thiếu chất xơ thì chúng ta rất dễ nhận biết thông qua triệu chứng táo bón. Để tránh táo bón cho trẻ thì trẻ biếng ăn cần bổ sung thêm chất xơ.
Xem thêm những bài viết khác tại đây.