Một bé trai 8 tuổi quê ở Cần Thơ đã phải nhập viện cấp cứu sau khi dùng thuốc không rõ trong vòng 1 tuần. Bé trai đã được phát hiện là ngộ độc MetHemoglobin, một chứng bệnh nguy hiểm khiến chân tay, đầu và môi bé đều tím tái, máu thì chuyển sang màu nâu. Và nguy hiểm nhất là bệnh này cực hiếm thuốc giải. Rất may cho trường hợp bé trai này là khi chuyển đến bệnh viện Nhi đồng 1 thì đã được các bác sĩ sử dụng lọ thuốc giải duy nhất còn lại ở đây, giúp bé thoát khỏi bàn tay thần chết chỉ trong gang tấc. Ngộ độc MetHemoglobin khó chữa và có thể khiến con người bị nhiễm qua một số loại hóa chất, vì vậy phụ huynh trẻ nhỏ có thể tìm hiểu để tránh cho bé tiếp xúc với những nguồn có chứa chất độc.
Bệnh nhi ngộ độc MetHemoglobin nguy kịch
Theo chia sẻ của PGS.TS.BS Phạm Văn Quang, Bệnh viện Nhi đồng 1 (TP Hồ Chí Minh). Mới đây bệnh viện đã cứu sống cho một bé trai 8 tuổi ở Long Mỹ (Cần Thơ). Bị ngộ độc MetHemoglobin nặng.
Theo chia sẻ của người nhà. Cách nhập viện 1 tuần, bệnh nhi có đi khám da liễu. Được bác sĩ cho uống thuốc và thoa thuốc không rõ loại trong 1 tuần. Trong thời gian này bé vẫn khỏe mạnh. Đến chiều ngày 19/4 bệnh nhi than mệt. Mẹ bé nhận thấy môi và các đầu ngón tay và chân của bé bị tím. Nên đã đưa bé nhập bệnh viện Long Mỹ. Sau đó, bé được chuyển đến bệnh viện Nhi Đồng Cần Thơ. Trong tình trạng môi xanh tái, đầu chi tím tái.
Test nhanh tại bệnh viện. Các bác sĩ nhận thấy máu của bệnh nhi có màu nâu, không đỏ lại khi tiếp xúc không khí. Nên nghi ngờ bị ngộ độc MetHemoglobin. Do tình trạng bệnh nhi nặng và không có thuốc giải độc đặc hiệu. Nên các bác sĩ bệnh viện Nhi Đồng Cần Thơ đã chuyển ngay bé đến bệnh viện Nhi Đồng 1 để cấp cứu.
Qua cơn nguy kịch
Bệnh nhi nhập bệnh viện Nhi Đồng 1. Trong tình trạng đừ, than mệt, môi tím, tím các đầu chi. Kèm rối loạn nhịp tim dạng block nhánh phải. Ngay lập tức các bác sĩ tiến hành thực hiện test nhanh chẩn đoán MetHemoglobin: Dùng ống tiêm rút 1ml máu bệnh nhi và hút thêm 9ml không khí. Lắc nhẹ nhiều lần cho hồng cầu tiếp xúc oxy trong không khí. Máu của bệnh nhi vẫn giữ màu nâu, không đỏ lại. Chứng tỏ test Methemoglobin dương tính.
Rất may mắn cho bé là bệnh viện Nhi Đồng 1 còn 1 ống thuốc giải độc Methylen Blue. Ngay lập tức bệnh nhi đã được tiêm thuốc giải độc. Sau khi tiêm thuốc vài phút. Môi bệnh nhi đã hồng hào trở lại. Các đầu chi hết tím, nhịp tim bình thường. Độ bão hòa oxy trong máu tăng lên rõ rệt. Định lượng nồng độ MetHb trong máu sau khi tiêm thuốc giải độc chỉ còn 0,9% (bình thường 0-3%).
Cách phòng ngộ độc
Ngộ độc MetHemoglobin thường do uống, tiếp xúc các thuốc và hóa chất gây Methemoglobin thường gặp. Như Nitrites (có trong củ dền, nước giếng…); thuốc súng Chlorates; thuốc chữa bệnh (Dapsone, Quinones, Sulfonamides); thuốc diệt cỏ có Propanil; thuốc nhuộm Anilin.
Triệu chứng thường gặp của ngộ độc Methemoglobin là môi xanh tím. Tím các đầu ngón tay chân mới xuất hiện gần đây. Trong trường hợp nặng sẽ có dấu hiệu tím tái toàn thân, suy hô hấp. Test nhanh chẩn đoán và ước lượng nồng độ MetHemoglobin. Đóng vai trò quan trọng trong chẩn đoán ngộ độc Methemoglobin.
Điều trị giải độc bằng Methylen Blue rất có hiệu quả. Tuy nhiên thuốc Methylen Blue rất hiếm. Hầu như không có tại các bệnh viện. Nên việc điều trị các trường hợp ngộ độc Methemoglobin nặng gặp nhiều khó khăn. Trong tình huống này. Thay máu bằng hồng cầu lắng là một giải pháp điều trị hiệu quả. Cho các ca ngộ độc Methemoglobin nặng. Góp phần cứu sống bệnh nhân.
Để tránh bị ngộ độc Methemoglobin, bạn có thể lưu ý những điều sau:
- Tránh sử dụng hoặc tránh tiếp xúc các loại dược phẩm, thức ăn gây tình trạng Methemoglobin máu: nước củ dền, thuốc nhuộm, thuốc súng…
- Không cho trẻ em ăn quá nhiều củ dền, củ cà rốt
- Tránh sử dụng nước giếng trong sinh hoạt ăn uống. Sử dụng nước đã qua xử lý an toàn.
- Không nên tự ý mua thuốc cho trẻ: Dapsone; sufamide; kháng sinh; aspirin; thuốc điều trị sốt rét; thuốc điều trị ung thư,… Mà không có chỉ định của bác sĩ.
Xem thêm các bài viết khác tại chuyên mục Phòng bệnh cho trẻ.
